Më 6 maj 1405, lindi Gjergj Kastrioti Skënderbeu, një nga figurat më të nderuara të historisë shqiptare dhe një hero legjendar i mbrojtjes së Europës së krishterë. Në këtë ditë, 620 vjet më parë, lindi në malet e Shqipërisë së Veriut një fëmijë që do të sfidonte perandori, do të bashkonte një popull të ndarë dhe do ta shkruante emrin e tij përjetë në kujtesën e lirisë, guximit dhe qëndresës.

Ngjitja e një luftëtari

I lindur në familjen fisnike Kastrioti, Gjergji u mor peng nga Perandoria Osmane, u edukua në oborrin e sulltanit, u konvertua në islam dhe u trajnua si komandant ushtarak. Por identitetin dhe besnikërinë ndaj popullit të tij nuk i harroi kurrë. Në vitin 1443, me një akt të jashtëzakonshëm rebelimi, u kthye në Krujë, rimori kështjellën e të parëve të tij dhe ngriti flamurin kuq e zi me shqiponjën dykrenare, duke shpallur luftën për çlirim.

Nga ai moment deri në vdekjen e tij në 1468, Skënderbeu udhëhoqi një rezistencë të pamëshirshme ndaj perandorisë më të fuqishme të kohës, duke bashkuar principatat shqiptare nën një flamur dhe një qëllim të përbashkët.

Një kështjellë e Europës së krishterë

Skënderbeu nuk luftonte vetëm për Shqipërinë—ai ishte mburojë për mbarë Europën e krishterë. Qëndresa e tij ndali hovin osman në një moment kur shumica e Ballkanit kishte rënë. Fitoret e tij ishin burim shprese për Perëndimin.

Beteja e Torviollit (1444), ku ushtria e tij më e vogël mposhti forcat osmane shumë më të mëdha në numër, dhe rrethimet legjendare të Krujës, të cilat i rezistuan disa herë vetë Sulltanit, janë ndër momentet më të lavdishme të mesjetës europiane.

Papa Kalixti III e quajti “Athleta Christi” (Luftëtari i Krishtit), ndërsa mbretërit dhe princat europianë dërgonin ndihma dhe mbështetje, duke e njohur rolin e tij jetik në mbrojtjen e Europës nga pushtimi osman.

Trashëgimi përtej vdekjes

Skënderbeu vdiq në vitin 1468, por legjenda e tij u bë më e fuqishme pas vdekjes. Osamanët, edhe pse më në fund pushtuan Shqipërinë, kishin aq frikë nga emri i tij sa nxorrën eshtrat nga varri dhe bënë amulete prej tyre, duke besuar se kishin fuqi mbinatyrore.

Në shekuj, figura e tij frymëzoi rilindasit shqiptarë të shekullit XIX dhe luftëtarët e lirisë në shekullin XX. Helmeta e tij me kokë dhie dhe shpata e rëndë mbi 7 kg janë kthyer në simbole kombëtare, të ruajtura sot në muze në Vjenë dhe të nderuara nga shqiptarët kudo në botë.

Mite dhe ndikim kulturor

Rreth Skënderbeut janë thurur shumë legjenda:

Thuhej se shpata e tij mund të çante shkëmbinjtë.

Se kali i tij e ndiente rrezikun dhe e nxirrte të padëmtuar nga çdo betejë.

Se vetë përmendja e emrit të tij mjaftonte që armiku të tërhiqej.

Poetë dhe historianë të mëdhenj si Marin Barleti, Volteri dhe Edward Gibbon kanë shkruar për trimërinë dhe mençurinë e tij. Barleti e quajti “Aleksandri i Epirit”, duke e krahasuar me Aleksandrin e Madh.

Simbol i përjetshëm i bashkimit dhe qëndresës

Sot, në 620-vjetorin e lindjes së tij, Skënderbeu nuk është vetëm një figurë historike—ai është shpirti i një kombi, një shembull i përjetshëm i udhëheqjes, bashkimit dhe guximit përballë çdo pushtuesi. Për shqiptarët kudo, trashëgimia e tij është thirrje për të mbrojtur identitetin, për të ruajtur unitetin dhe për të qëndruar përballë çdo padrejtësie.

Në një botë ku ende përballemi me përçarje dhe përpjekje për të rishkruar historinë, Skënderbeu na kujton se liria fitohet me gjak, qëndresë dhe krenari kombëtare.

—

Gëzuar 620-vjetorin, Skënderbe! Zjarri yt digjet ende në çdo zemër shqiptare.