Teksa iu afruam hyrjes, ndjemë emocionet e diçkaje magjike; shtegu i kopshtit qendror ishte i mbuluar me pemë dhe lule të mëdha. Kopshti Mbretëror ishte i mrekullueshem, me pemë të mëdha, lule shumëngjyrëshe dhe skulptura. Të gjithë filluan të fotografonin shtegun e pyllit, kopshtin e labirintit dhe pallatin. Vizitorët e parë ishin gazetarë dhe njerëz që jetonin pranë Pallatit Mbretëror. Kur i pyetëm se si e morën vesh lajmin, ata thanë nga “Facebook” dhe donin të ishin të parët që e shihnin sot.
Mure të larta dhe roje e kanë rrethuar këtë pallat dhe askush nuk mund t’i afrohet pa një ftesë nga të brendshëm. Pallati u projektua nga tre arkitektë italianë, duke përfshirë Giulio Berte, në vitin 1936. Për shkak të shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore dhe pushtimit italian të Shqipërisë në vitin 1939, Mbreti Zog I u largua nga Shqipëria dhe nuk pati asnjë rast ta shihte pallatin të ndërtuar tërësisht. Italianët mbaruan ndërtimin dhe pallatin e përdorën kryesisht për Shtabin e Ushtrisë. Ndërtesa u ridizajnua dhe u përfundua në vitin 1941 nga arkitekti fiorentin Gherardo Bosio.
Në dekadat e fundit, Pallati ka shërbyer – edhe tani – si rezidenca zyrtare e Presidentit të Republikës së Shqipërisë dhe organizon pritje dhe ceremoni shtetërore, si “Ball Presidencial” vjetor i fundvitit. Më datë 8 Tetor 2016, në ambientet e Pallatit Presidencial u organizua pritja e dasmës së Princit Leka II me znj. Elia Zaharia.
Stili arkitektonik
Arkitekturisht, Pallati i përket një stili racionalist. Është unik në zhanrin e tij, jo vetëm në vend, por në sferën më të gjerë të arkitekturës fashiste, duke përfshirë edhe vetë Italinë. Relievet e tij u mbuluan me perde në vitet 1970 gjatë Revolucionit Kulturor, por nuk u shkatërruan.
Kopshti Mbretëror
Kopshti Mbretëror ndodhet pranë Parkut të Madh të Tiranës, por kopshtet e pallatit janë të gjera. Pemët rrethojnë Pallatin Mbretëror për gati 200 metra. Kopshtet janë të dekoruara me modele dhe forma të dizajneve të ndryshme. Parku Mbretëror ka një sipërfaqe prej 74 ha.
Ka shatërvane, galeri skulpture, kopshte me pemë, lule dhe labirinte në formë spirale, kopshte lulesh dhe shtigje pyjore në zona të ndryshme. Gjithashtu, shumë skulptura, jo të gjitha në gjendje të mirë, kërkojnë restaurim të menjëhershëm. Rëndësia e kësaj ndërtese është se i rezistoi të gjitha ndërhyrjeve të njerëzve. Pyjet janë më shumë se 80 vjeç dhe e njëjta gjë vlen edhe për bimët e tjera në kopsht. Gjithçka brenda: muret dhe dhomat janë të ruajtura, por ende kanë nevojë për rivlerësim dhe rigjallërim sepse fshehin një potencial të madh të trashëgimisë shqiptare.
Ne do të preferonim ta shihnim atje si një udhërrëfyes, për të na treguar të gjithë historinë dhe rëndësinë e gjithçkaje që fshihet këtu. Mënyra më e mirë për të vizituar këtë pallat është të udhëzoni vizitorët dhe të mos i lini të enden në kopsht dhe kudo. Lajmi i mirë është se Tirana ka një tjetër destinacion interesant dhe të rëndësishëm për t’u bërë përshtypje turistëve.
