Xhubleta, dijeberja, mjeshtëria dhe format e përdorimit, u regjistrua në UNESCO më 30 nëntor 2022 (17.COM) në Listën e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale në Nevojë për Mbrojtje Urgjente.
Xhubleta është një veshje e punuar me dorë e veshur nga gratë dhe vajzat malësore në Shqipërinë e Veriut, e karakterizuar nga forma e saj e valëzuar e ziles. Kryesisht e zeza me motive shumëngjyrëshe të qëndisura, procesi i përpunimit përfshin përgatitjen e shajakut, prerjen, qepjen dhe qëndisjen e figurave simbolike. Xhubleta dikur përdorej në jetën e përditshme që nga mosha e pubertetit, duke treguar statusin social dhe ekonomik të mbajtësit. Megjithatë, përdorimi dhe prodhimi i tij ka qenë në rënie gjatë dekadave të fundit për arsye socio-politike dhe ekonomike. Politikat e reja të vendosura nga sistemi socialist në vitet 1960 ndryshuan modelet tradicionale kulturore, duke sjellë ndryshime në jetën e përditshme të komuniteteve malore dhe përdorimin dhe prodhimin e Xhubletës. Duke qenë se gratë duhej të punonin në kooperativat socialiste bujqësore, Xhubleta nuk ishte më praktike për jetën e përditshme. Për më tepër, kolektivizimi shtetëror çoi në mungesën e lëndëve të para për prodhimin e tij. Sot, pak gra posedojnë njohuri për të gjithë procesin dhe transmetimi tradicional i bazuar në familje është i rrallë. Megjithatë, veshja ka ruajtur domethënien e saj shoqërore dhe shpirtërore dhe ende konsiderohet pjesë përbërëse e identitetit malësor.
Me shume
View this post on Instagram
Daytrips in Tirana |
---|
Cave of Pellumbas tour in Tirana |
Communist Architecture tour in Tirana |
Old Villas tour in Tirana |
Tirana - Dajti Mountain Cable Car |