Si e përshkruante Edit Durham Tiranën e viteve 1900

Edit Durham antropologia e njohur Britanike ka vizituar thuajse të gjitha qytet e qendrat e Shqipërisë në fillim të viteve 1900. Të gjitha kujtimet dhe mbresat e saj për vendin tonë i ka shkruajtur në librin “Brengat e Ballkanit”.

Ja si e përshkruante Edit Durham Tiranën e 1900.

“Tirana (12000 banorë), duke patur një rrugë të mirë për në port, po shkon drejt lulëzimit. Pazari ishte plot e përplot me katundarë me kostume të ndryshme nga ata të Elbasanit. Tirana është themeluar më 1600 nga një një bej i pasur, i cili ia vuri emrin ashtu për të kujtuar një ngadhënjim turk në Teheranë të Persisë. Bejlerët e sotëm të Tiranës, Toptanasit, të cilët e quajne veten pasardhës të Topiajve të vjetër, janë shumë të njohur, jo vetëm për ndërtimin e rrugës që e kanë bërë me shpenzimet e tyre, por kanë importuar dhe makineri bujqësore dhe italianë për t’i mësuar katundarët se si t’i përdorin.       

Një prej tyre (Murat Toptani) është i interesuar për patriotizëm dhe populli e vajton. Toka punohet mirë dhe është e pasur, rruga e mirë dhe tregtia jashtë po rritet shpejt. Të gjitha shtëpitë janë të ndërtuara në mes të baçave të mëdha, të mbushura me qershi, fiq, ftonj, kumbulla dhe pemë bajmesh të cilat më të shumtat vaditeshin me anë kanalesh. Është një qytet jashtëzakonisht i pastër dhe shumë piktoresk. Minaret janë posaçerisht të bukura, të ngjyrosura dhe të pikturuara me pamje natyrore. Është një parajsë artisit, prandaj më vjen keq që nuk munda të rri më shumë se tre ditë.”

 Në Tiranë një shkollë 9-vjeçare ka marrë emrin Edit Durham në nder të antropologes së njohur.